Het ei van Columbus

Hoog torent hij boven iedereen uit. En hij wijst richting zee met een vastberadenheid zoals je die zelden ziet. Ik bewonder hem wekelijks op mijn middagwandeling langs het strand en de haven naar de oude stad aan de voet van de Ramblas. Columbus daagt me uit om na te denken over het bevaren van wereldzeeën, maar dan met mijn eigen schuitje. Als je hem op zijn imposante zuil hebt zien staan weet je: alleen als je uit je comfort zone komt, ga je in dit leven iets bereiken :-)

Christoffel Columbus ontdekte Amerika in 1492 in opdracht van Spanje. Het verhaal over Barcelona en de ontdekkingsreiziger is wat tragisch. Toen hij in dienst van koningin Isabella van Aragón vertrok, liet hij een bloeiende stad achter. Maar met zijn ontdekking van de Nieuwe Wereld werd Barcelona in één klap onbelangrijk. Amerika bleek namelijk veel beter bereikbaar te zijn vanuit andere havens. Barcelona zou pas weer in de negentiende eeuw een significant politiek, economisch en cultureel centrum worden. Aan het eind van die eeuw werd het standbeeld voor Columbus (in het Spaans heet hij Cristóbal Colón) gebouwd. Het wereldaanzien van Spanje begon immers met de ontdekking van Amerika.

Een leuke anekdote is de uitleg over ‘het ei van Columbus’. Volgens historici is nooit bewezen dat het verhaal echt betrekking heeft op de ontdekkingsreiziger. Maar de uitdrukking waarmee we een simpele oplossing voor iets moeilijks bedoelen, is zo ingeburgerd dat het inmiddels niet meer uitmaakt of de anekdote verdadero o falso is :-)

Columbus kreeg bij een diner na zijn terugkeer uit Amerika in 1493 van kardinaal Mendoza het verwijt dat het eigenlijk heel makkelijk was geweest om de Nieuwe Wereld te ontdekken. De kardinaal zei dat hij dat zelf ook wel had gekund. Daarop verzocht Columbus de aanwezige personen een ei op de punt rechtop te laten staan. Verschillende gasten probeerden dit, maar het lukte niemand, en men beschouwde het als onmogelijk. Hierop pakte Columbus zelf het ei en sloeg het hard met de punt op tafel. De punt deukte in, waardoor het ei kon blijven staan. Hij zei vervolgens: “Het verschil, mijne heren, is dat jullie dat hadden kunnen doen, maar dat ik het daarentegen daadwerkelijk gedaan heb.”

De boodschap is duidelijk: iedereen kan wel iets ontdekken, maar het gaat erom wie dat het eerste doet. Ik weet niet of ik ooit iets als allereerste zal ontdekken. Maar aan het ontdekken ben ik wel :-)

Columbus wijst trouwens met zijn bronzen vinger de verkeerde kant op, richting Noord-Afrika. Hij kijkt trots uit over zee, maar staat met zijn rug naar de Nieuwe Wereld. Natuurlijk zou het bizar zijn om een zeevaarder landinwaarts te laten wijzen. Maar enigszins gefnuikt voel je je wel als je dit voor de eerste keer constateert. De ontdekkingsreiziger is al geen echte Spanjaard maar een Italiaan en dan wijst hij ook nog naar Egypte. Als troost kocht ik daarom in een tent aan de Passeig de Colom een Mojito voor mezelf. Toen ik daar 10 euro voor moest neertellen, kreeg ik zowaar heel even een hekel aan Barca ;-)


(Met dank aan Athur Japin (Barcelona) en Wikipedia)